Cây anh túc – Vẻ đẹp gây nghiện và công dụng mà bạn nên biết
Cây anh túc là gì?
Anh túc còn có tên gọi là cây á phiện, có nguồn gốc từ Hy Lạp, được trồng nhiều ở châu Âu và châu Á. Đây là loài cây có thân mềm cao 1m – 1.5m, hoa anh túc to đẹp và nhiều màu, mọc đơn độc ở ngọn thân và đầu cành.
Trong y học xem đây là một loại dược liệu quý, có tác dụng giảm đau, trị đi ngoài rất tốt. Tuy nhiên khuyến cáo chỉ nên sử dụng khi có sự giám sát chặt chẽ từ bác sĩ.
Tuy nhiên xét về mặt hại thì cây anh túc có tác dụng gây nghiện mạnh, tác động đến hệ thần kinh, nếu dùng trong khoảng thời gian dài có thể dẫn đến tử vong. Một số đối tượng lợi dụng buôn bán các chất từ loại cây này gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, cuộc sống người dân và an ninh quốc gia. Vì thế từ rất lâu Nhà nước Việt Nam đã nghiêm cấm việc gieo trồng hay sử dụng các chất được bào chế từ loại cây này.
Cây anh túc có mấy loại?
Dựa vào màu sắc của hoa, hình dáng và kích thước hạt mà anh túc được chia ra làm 4 loại chính:
- Thứ nhẵn: Hoa màu tím, quả tròn, to và có hạt màu tím đen, được phân bố ở Trung Á là chủ yếu.
- Thứ trắng: Như tên gọi, loại cây này có màu trắng, quả hình bầu dục, hạt màu trắng ánh vàng, được phân bố nhiều ở Ấn Độ và Iran.
- Thứ đen: Cũng giống với thứ nhẵn nhưng có hạt màu xám và phân bố chủ yếu ở châu Âu.
- Thứ lông cứng: Dòng này thì anh túc có hoa màu tím, quả tròn, hạt xám, lá và cuống hoa phủ đầy lông, mọc hoang ở phía Nam của Châu Âu.
Mỗi loại có công dụng và mục đích trồng khác nhau. Trong đó cây thứ trắng chủ yếu được dùng để lấy nhựa và cây thứ đen dùng để lấy dầu.
Công dụng của hoa anh túc theo y học cổ truyền
Theo Đông y, hạt cây anh túc có vị ngọt, tính bình có tác dụng trị nôn mửa, táo bón. Còn quả anh túc được thu hái loại bỏ nhựa, xác (được gọi là anh túc xác) dùng để làm thuốc. Anh túc xác tính bình, sáp có vị chua, hơi lạnh, có độc được biết đến với những tác dụng như:
- Cầm tiêu chảy lâu ngày không khỏi, cầm đại trường ra máu, cầm xích bạch lỵ
- Trị ho lâu ngày, ho dai dẳng
- Đau nhức xương khớp
- Đau bụng
- Đau tim
- Chữa di tinh
- Cố thận
- Chữa lao phổi, hen suyễn, thổ huyết.
Công dụng của hoa anh túc theo y học hiện đại
Không chỉ trong y học cổ truyền, ngay cả trong y học hiện đại cũng công nhận hiệu quả chữa bệnh từ anh túc như:
Cây anh túc hỗ trợ giảm đau
Trong loài cây này có rất nhiều chất nhưng codein và morphin là hai chất được chiết tách và sử dụng nhiều nhất. Chúng được biết đến có khả năng giảm đau mạnh, làm dịu cơn đau và đưa bạn vào giấc ngủ.
Ngoài ra, Morphin còn có tác dụng gây cảm giác tê mê, sảng khoái chính. Vì vậy nó tác động đến thần kinh trung và có khả năng gây nghiện, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu sử dụng không đúng chỉ định của bác sĩ.
Điều trị bệnh tiêu chảy mãn tính
Morphin trong cây anh túc chỉ với liều thấp có thể dẫn đến táo bón vì nó làm giảm tiết dịch, giãn cơ trơn ruột nhưng lại làm tăng trương lực cơ thắt hậu môn. Nhưng cũng chính tác dụng này thì anh túc lại hữu ích đối với những người bị tiêu chảy mãn tính nặng.
Điều trị ho lâu ngày không khỏi
Cây anh túc có tác dụng giảm ho, long đờm nhờ chất morphin và codein. Tuy nhiên nếu sử dụng liều cao, lạm dụng sẽ dẫn đến ức chế hô hấp có thể dẫn đến suy hô hấp. Liều sử dụng để trị ho của morphin phải nhỏ hơn liều giảm đau.
